Birbirinden yaratıcı tasarıma sahip 10 pasaport

Geçen yüzyıllarda sadece gümrük memurunun giriş çıkış damgası bastığı birer kartondan veya kağıttan ibaret olan ‘pasaport‘lar, dünya kalabalıklaşıp seyahat sıklığı arttıkça ve sınır geçişleri daha sıkılaştıkça gittikçe daha kritik belgeler haline geldi. Bugün taklit edilmesi neredeyse imkansız olan modern pasaportlarda onlarca farklı üreticiye yaptırılan çok çeşitli tasarım, güvenlik ve baskı teknolojileri kullanılıyor. Elbette ülkenin karakteri de ulusal pasaport tasarımı için belirleyici. Özellikle eğitim ve kültür düzeyi yüksek, ve globalde vizesiz geçebildiği kapı çok, olan ülkelerde bir hayli yaratıcı ve şık tasarımlı, her biri birer sanat eseri olan pasaportlara rastlamak mümkün. İşte onlardan bir demet:

Avustralya

Neredeyse tüm sayfaları ülkenin benzersiz bitki ve hayvan örtüsüne ayrılmış bir tasarım kataloğu gibi Avustralya pasaportu. Her sayfadaki muazzam grafiklerin altındaysa, UV ışık altında hareket ettirildiğinde kenardan kenara giden bir kangurunu olduğu görülüyor. Taklit edilmesi en zor pasaportlardan.

Macaristan

Dünyadaki hemen hemen tüm pasaportlar gibi Macaristan pasaportunun sayfalarında da UV ışıkla bakıldığında görülebilen taklidi zor grafikler mevcut. Macarların pasaportunu farklılaştıran, bu grafikler için Macaristan ulusal marşının (Szózat) notalarını kullanmış olmaları.

Finlandiya

Ulusal pasaportunun tasarımını Ağustos 2012’de değiştiren Finlandiya, hepimizin daha ilk okulda öğrendiği, defterin köşesindeki ‘hareketli resimler’ tekniğini kullanmış. Yukarıdaki videoda göreceğiniz üzere, pasaportun sayfalarının köşesindeki mus (Ren Geyiği değil), sayfaları hızlıca çevirdiğinizde hareket ediyor.

Birleşik Krallık

2015’in sonlarında yürürlüğe giren yeni Birleşik Krallık pasaportunda ünlü Britanyalı bilim insanları, kaşif, sanatçı ve mimarların resimleriyle onların eserlerini gösteren illüstrasyonlar yer alıyor. Ayrıca her sayfada Shakespeare’ı da görmek mümkün.

Yeni Zelanda

Dünyanın en gezgin uluslarından olan Yeni Zelandalılar (ya da kendilerine taktıkları lakapla ‘kivi’ler) haliyle pasaport tasarımına da özel önem vermekteler. Eğrelti otu grafikleriyle açılan pasaportun her sayfasında ülkenin inanılmaz güzel doğal zenginliklerinden örnekler temsil ediliyor. Bakış açınızı sayfanın altından üstüne doğru genişlettikçe gündüzü simgeleyen açık turuncu renk, yavaşça mora dönüşerek yerini ‘geceye’ bırakıyor. Bu arada eğlenceli bir bilgi: Yeni Zelanda‘ya ziyaretçi olarak giriş yaparken pasaportunuza vurulan kontrol damgasının üzerinde ‘Orta Dünya’ya Hoşgeldiniz’ yazıyor!

Norveç

Tasarımda oldukça iddialı olan İskandinav ülkelerinden çıkan pasaportlar da bu iddiadan nasipleniyor elbette. Yarışmayla seçilen yeni Norveç pasaportu, minimalist tasarıma ve her sayfasında bakış açısını değiştirdikçe renk ve şekil değiştiren doğal manzara illüstrasyonlarına sahip. Aşağıdan yukarıya geniş açıyla baktığınızda renkler kararıyor ve Aurora Borealis (Kuzey Işıkları) sayfada kendini gösteriyor.

Kanada

Temmuz 2013’te kullanılmaya başlayan yeni Kanada pasaport tasarımı, ultraviyole ışık altında sergilediği muhteşem renkler ve yaratıcı grafikleriyle internette ün kazandı bile. Optik olarak değişebilen baskı, her sayfada farklı hareketli görüntülerin gizlenmesine imkan vermiş. Patlayan havai fişeklerden, ışıkları yanan parlamento binasına, Niagara Şelaleleri’nin üzerindeki yıldızlı gökyüzünden akağaç yapraklarına, Kanada pasaportunun her sayfası ışıl ışık parıldıyor.

İsveç

İskandinavlar tasarımda iyi demiştik. İsveç‘in ulusal pasaport tasarımı her sayfasında yer alan şehir ve doğa grafikleriyle neredeyse çizgi roman keyfi veriyor. Tabi UV ışıkta değişen renkler de bir hayli eğlenceli.

Çin Halk Cumhuriyeti

Çin‘in ulusal pasaportunun her sayfasında ülkenin en bilinen anıtlarından veya doğal güzelliklerinden biri yer alıyor. Bunlar arasında bulunan Güney Çin Denizi ve Tayvan illüstrasyonları, hala diplomatik kavgalara neden olmayı sürdürmekte. Çin bunların kendisine ait olduğunu kabul ederken, pek çok ülke bunu tanımıyor.

İrlanda

Sayfaları tarihi ve yeni ulusal anıtlar, müzik, şiir ve mimarlık illüstrasyonlarıyla dolu İrlanda pasaportunun ilk sayfası ülkenin topografik bir haritasını barındırıyor. Sayfa kenarlarında görülen şekiller, karşılıklı olarak birleştirildiğinde ortaya çıkan arkaik Gal mezar taşlarından başka şey değiller.