Suriye’nin en önemli tarihi miraslarından Palmira antik kenti IŞİD işgali sırasında bir hayli tahrip edildi. Binlerce yıllık tapınaklar bombalandı, paha biçilmez heykeller parçalandı, bazı taşınabilir eserler kaçakçılara satıldı. Suriye birliklerinin şehri geri almasının ardından bölgeden paylaşılan ilk fotoğraflar pek içi açıcı olmasa da uzmanlar yine de durumun bir nebze daha az feci olduğunu düşünüyor.
Arkeofili’nin haberine göre, Suriye’nin Eski Eserler Departmanı Müdürü Maamoun Abdulkarim, Palmira’da antik kentin önemli bölümünün hala ayakta olduğunu ve zarar gören yerleri restore etmeye çalışacaklarını söyledi. Abdulkarim, Şam’dan telefonla yaptığı açıklamada “Palmira’yı tamamen kaybedebilirdik. Bugün hissettiğim mutluluk büyük” dedi.
Suriye birliklerinin Palmira’yı IŞİD’in elinden kurtarmasından sadece birkaç saat sonra çekilen görüntüler örgütün kente hakim olduğu 10 ay boyunca neden olduğu zararı gözler önüne seriliyor. Bazı önemli yapılar ve eserler yok edilmiş, her hangi bir şekilde “sima” içeren tüm heykel ve kabartmalar parçalanmış olsa da antik kent hâlâ ayakta.
Palmira antik tiyatrosunu vahşi infazlar için kullandılar
2015 Mayıs’ında IŞİD’in eline geçtiğinden beri, öncesinde çok iyi korunmuş bir antik şehir olan Palmira’da birçok önemli eser IŞİD mensubu teröristler tarafından bombalarla ve balyozlarla yok edilmeye çalışıldı. Bu eserlerin arasında Bel tapınağı, Baalşamin tapınağı, Zafer Takı ve kule mezarlar yer alıyordu.
Palmira’nın yerleşim mahallerinin güneybatısında kalan eski kalıntılardan Agora, Roma tiyatrosu ve şehir surları daha az zarar görmüş durumda. IŞİD, Palmira’nın görkemli Roma tiyatrosunu “infaz” için kullanmış ve burada birçok insanı öldürmüştü.
Şehrin batısındaki kale en fazla zarar gören yerlerden, bombardıman ve mermiler yüzünden duvarların bazı bölümleri parçalanmış. 15 tonluk ünlü heykeli Al-Lat Aslanı ise geçtiğimiz temmuz ayında havaya uçurulmasına rağmen parçaları yerinde durduğu için kısmen de olsa kurtarılabilecek.
Yine yıkılan Bel ve Baalşamin tapınaklarına ait taşların çoğu da halen aynı alanda olduğu için restorasyon şansı yüksek. Birleşmiş Milletler’in desteğiyle restorasyon çalışmaları anlaşılan bir tarihte başlayacak.
(fotoğraflar: Sputnik)
